ULU TÜRK BİLGE EREN AHİ EVREN'DEN AHÎLİK İLKELERİ:


İyi, doğru, dürüst, temiz ve çalışkan olmak


İyi huylu ve güzel ahlâklı olmak


Eline, Diline ve Beline hakim olmak


İline, yurduna sahip çıkmak


Töreye uygun yaşamak


Bir olan Tanrı'ya inanmak,


Tanrı'dan gayrısına tapmamak,


Kula kul olmamak


Yaratılana hikmet nazarı ve sevgi ile bakmak


Şefkatli ve merhametli olmak


Doğa ve canlılara zarar vermemek


Adaletle davranmak, kötülük yapmamak


İşinde ve hayatında, kin, haset ve gıybetten kaçınmak


Yalan söylememek, doğru sözlü olmak


İki yüzlü olmamak, emanete sahip çıkmak


Ahdinde, sözünde ve sevgisinde vefalı olmak.


Gözü, gönlü ve kalbi tok olmak


Şefkatli, merhametli, adaletli, faziletli, iffetli ve dürüst olmak


Cömert, ikram ve kerem sahibi olmak


Küçüklere sevgi, büyüklere karşı edepli ve saygılı olmak


Alçakgönüllü olmak, büyüklük ve gururdan kaçınmak


Başkalarının ayıp ve kusurlarını örtmek, gizlemek ve affetmek,doğru yolu göstermek


Kötü söz söylememek, hataları yüze vurmamak


Dost ve arkadaşlara tatlı sözlü, samimi, güleryüzlü ve güvenilir olmak


Ayrımcılık yapmamak, birlik olmak,herkese eşit davranmak


Gelmeyene gitmek, dost ve akrabayı ziyaret etmek


Yoksula, güçsüze, hastaya, yolcuya, ihtiyacı olana yardım etmek


Yapılan iyilik ve yardımı başa kakmamak


Hakka, hukuka, hakkaniyete riayet etmek


Cesur, Yiğit ve gözü pek olmak


Akıl ve Bilim yolunu takip etmek


Bildiğini öğretmek, bilmediğini öğrenmek


Bilge'den, Alim'den, Ustadan ders almak


Bildiğinde konuşmak, bilmediğinde susmak


İşinde ehil olmak, işini sağlam yapmak


Altınteri ile çalışmak, Helal kazanmak


Yararlı ve faydalı olmak, aldatmamak


Kul hakkı yememek, harama el uzatmamak


Aç gözlü ve tamahkar olmamak


Alan değil veren, yıkan değil yapan olmak

TÜRK BİLGELİĞİ


13-19 Eylül Tarihlerinde yurt genelinde Ahilik Kültürü Haftası Kutlanmaktadır.

Bu vesile ile Ulu Türk Bilge Erenimiz Ahi Evren'i saygı ve rahmetle anıyorum ruhu şad mekanı Cennet olsun...


AHİ EVREN 

Türk Ahilik (Akılık) teşkilatının kurucusu Türk Bilge Eren Ahi Evren, Azerbaycan’ın Hoy kasabasında doğmuştur (1171)

Ahi Evren gençliğinde Piri Türkistan Turk Bilge Eren Ahmet Yesevî’nin talebelerinden aldığı ilk tasavvuf terbiyesi ile yetişmiş ve olgunlaşmıştır.

Fahreddin Râzi, Farabi, İbni Sina başta olmak üzere bir çok filozof, astronom ve bilim insanının eserlerini okumuş ve yazmıştır. Ayrıca Bağdat'a ilim tahsil etmiş burada fütüvvet donunu giymiştir.

Ahi Evren, Anadoluda Türk Bilge Eren Hacı Bektaş Veli başta olmak üzere; Türk Baba Erenlerden Karaca Ahmed,Abdal Musa Sultan, Geyikli Baba, Barak Baba, Karadonlu Can Baba, Kızıl Deli Sultan, Sarı Saltuk Sultan, Kolu Açık Hacim Sultan, Taptuk Emre gibi birçok Anadolu ereni ile birlikte sık sık bir araya gelip Cem etmiş Anadolu'yu irşat etmek Anadoluda Türk Birliğini sağlamak için faaliyet yürütmüş Türk Ahilik Teşkilatına liderlik etmiştir.

Hacıbektaş'ın Ahi Evran ile irtibatı, Hacı Bektaşın da Türk Ahilik teşkilatı mensubu olduğunu bize göstermektedir. 

Osmanlı Türk Devletinin Kuruluşunda önemli roller üstlenen Osman Gazinin Kayın Pederi Şeyh Edebali, Kırşehirde Ahi Evrenin yanında yetişmiş Türk Ahi Teşkilatı üyesidir. Yine Osmanlı Türk Devletinin kuruluşunda Hacı Bektaş Başta olmak üzere bir çok Ahi Teşkilatı üyesi, Turkmen Babalar, Erenler, Abdallar; irşad, fetih ve gazalarda aktif rol almıştır.

Ahi Evren kurmuş olduğu Türk Ahilik Teşkilatı ile Türkmenlerin okuyup yazmalarını ilim tahsil etmelerini iş ve meslek sahibi olmalarını sağlamıştır. Ahi Evrenin, 32 iş kolunda iş ocağı kurduğu, burada iş egitimi verdirdigi, kendisininde dericilik mesleğini yaptığı, ayrıca Karaca Ahmed ile Birlikte tıp hekimliğide yaptığı hastaları tedavi ettiği, astronomi (gök  bilimleri ve kimya ilmi) ile uğraş verdiği tarihi kayıtlarda mevcuttur. 

Türk Ahilik Teşkilatı üyesi Türk Bilge Eren Hacı Bektaş'ta Anadoluda kooperatif sistemini kurmuş, Türk İmece yardımlaşma sistemi ile buğday yetiştiriciliğine öncülük etmiş, kıtlık ve savaş dönemlerinde aç kalan halkı doyurmuş Turkmenlere sığınak ve kale olmuştur.

Ahi Evren: "İşsize İş, Aşsıza aş" parolası ile kurduğu İş ocakları ile işi olmayanları meslek sahibi yapmış, aç ve muhtaçlara kurduğu aşevlerinde yemek dağıtmış, yine kurduğu şifahanelerde hastaları tedavi ettirmiştir.

Anadolu Selçuklu Devletinin dağılma sürecinde, can ve mal güvenliğinin kalmadığı dönemlerde de can ve mal güvenliğini sağlamıştır.

Ahi Evren, bağnazlıktan uzak kadın erkek eşitliğine, akıl ve bilime son derece önem veren bir Bilge Erendir.

Ahi Evren  eşi Fatma Hatun liderliğinde; Anadolu Türk Kadınlar Teşkilatını kurdurmuş, Türk kadınlarının hem okuma yazma ögrenip ilim tahsil etmesini hem de iş ve sanat sahibi olmasını sağlamış ayrıca Türk Ahi Erlerine silahlı savaş eğitimi verdirdiği gibi Türk Ahi Kadınlarına da askeri eğitim verdirmiştir.

Ahi Evren'in Türkmenlerce Ulu Sultan olarak sevilen Türk Selçuklu Hükümdarı Alaeddin Keykubat'ın danışmanı olması, Ulu Türk Sultan Alaeddin Keykubad'ın oğlu II.Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından zehirlenerek şehit edilmesi Anadoluda Babai adı verilen büyük Türkmen ayaklanmasına neden olmuş, Kırşehir Malya ovasında Türkmenlerle, Selçuklu ordusu karşı karşıya gelmiştir. Yapılan savaşta, babasını zehirleyerek şehit eden Gıyaseddin Keyhüsrevin ordusunda bulunan Gürcü, Frenk ve başka uluslardan getirdiği Gulam paralı askerlerinin çok oluşu, Türkmenlerin ise sayıca az oluşu büyük bir Türkmen kırımına neden olmuştur. Ahi Evren, Denizliye sürgün edilmiş orada bir süre hapiste kalmıştır. II. Gıyaseddin Keyhüsrevin Kösedagda Mogollara yenilmesi sonrası Ahiler, Moğol işgaline direnmişlerdir. II. Gıyaseddin Keyhüsrevin ölümünden sonra Ahi Evren, tekrar Kırsehire dönmüş burada yeniden teşkilatlansa da; Türkmenlerin Anadoluda egemenlik kurmasından korkan İlhanlılar, Nureddin Caca'yı Kırşehire emir tayin etmiş, yapılan carpısmalarda isgale direnen başta Ahi Evren ve bir çok Türk büyüğü şehit olmuştur. 

Ancak Ahilik faaliyetleri devam etmiş, Ahiler Osmanlının kuruluşunda önemli roller üstlenmişlerdir. 1402 Ankara Savaşında; Osmanlının, Timur Devleti tarafından yenilgiye uğratılması, Timur'un Anadoluda bir süre Egemenlik kurması, daha sonra geri çekilmesi sonucu, Fetret dönemi denilen kaos ve kargaşa ortamında Ahiler, Ankara Ahi Beyliğini (1290 – 1354) kurmuş, halkın can ve mal güvenliğini sağlamış, ülkeyi kaostan kurtararak bir süre yönetmişlerdir. IV.YY la kadar Türk Ahi örgütlenmesi sürsede daha sonra ortadan kalkmıştır.

Ruhu şad mekanı Cennet olsun.


Fatih Mehmet Yiğit 

TÜRK BİLGELİĞİ






Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

DANİŞMENDLİ KARACAKURT TÜRKMENLERİ