KARACAKURT TÜRKMEN OCAĞI

KAMUOYUNA SAYGIYLA DUYURULUR...

“KÜRTLÜKTEN KURTLUĞA” KARACAKÜRTLER: BİR KİMLİK GİRİŞİMİ Adlı kasıtlı çevrelerce yazılan makale kapsamında Karacakurt Türkmenlerinin güya Devlet korkusu ve kimlik baskısıyla, Aşiretin kürt olduğu ve Kürt adının Kurt olarak değiştirildiği iddiası ile olumsuz algı oluşturma çabası mevcuttur.

Oysa Karacakurt Türkmenlerinin aşağıda kaynakları ile verilen tarihi geçmişi araştırıldığında; Karacakurt Türkmenlerinin Rakkaya sürgünü üzerine söylenen Karacakurt Efsanesi ve Karacakurt Türkmenlerinin günümüze intikal eden Türkülerinde; "Kurt", "Kurt Karaca Bey", Oğuzların boyunu kasteden "Beydilli", "Karacayurt" tabirlerinin açıkça geçtiği, Karacakurt Türkmenlerinin kökeninin Türk olduğu ve aşiretin adının kurt efsanesi nedeniyle verildiği açıkça görülecektir. Hatta Selçuklu döneminden günümüze intikal eden Karakurt Baba Türbesi ve Ilıcası aşiretin adını daha eski tarihlere götürmektedir.

Ayrıca Karacakurt Türkmenlerinin anadili Türkçedir. Kürtçe konuşmazlar ve bilmezler. Sonradan Türkçe öğrenmiş değildirler. Kaldı ki; Karacakurt Türkmenlerinden günümüze intikal eden Türkçe Türk Halk Türküleri bunun en önemli göstergesidir.

Osmanlı Divanı Hümayun Defter kayıtlarından derlenen Anadolu'da Türk Aşiretleri adlı eserde (Sayfa 67-69, 124.Bab) geçen Boz Ulus'a tabi cemaatlerin kendi kışlaklarında kışlamalarına dair Buyrukta (Hicri 1022-Miladi 1613) ; Danişmendli Karacakurt Türkmenleri "Cemaati KURD" adıyla anılmaktadır.

Kaynak: Ahmet REFİK, ANADOLU'DA TÜRK AŞİRETLERİ (966-1200), Anadolu'da yaşayan Türk aşiretleri hakkında Divanı Hümayun mühmime defterlerinde mukayyet hükümleri havidir. Türkiyat Araştırmaları, 1930, Sayfa:67-69, İstanbul Devlet Matbaası

Karacakurt Türkmenleri; yukarıdaki Osmanlı arşiv kayıtlarından da anlaşılacağı üzere Danişmendli Türkmen taifesindendir. Osmanlı tarafından Karacakürt olarak kayıtlara geçmesi nedeniyle aşiretin Kürt olduğu izlenimi oluşsa da; Osmanlı Arşiv kayıtlarında aşiret "Danişmendlü Türkmenleri, Boynuincelü Türkmenleri" taifesi olarak kayıtlarda geçmektedir. Yine Karacakurt Türkmenlerinin kürtçe konuşmaması ana dillerinin Türkçe olması nedeniyle; (aşağıda bahsedilen Kurt efsanesi ve Ozanların Türkülerindende anlaşılacağı üzere) aşiretin köken ve adının "Karacakürt" değil "Karacakurt" olduğunu bize gösterir.

Kaldı ki; ismin önünde bulunan Karaca ismi de öz Türkçe bir sözcük olup Türkçede; 1 Karaca siyah/kara'ya yakın renk, 2 Karaca bir ceylan türü anlamındadır. Karacakurt ismi de rengi Kara'ya çalan (yakın) kurt anlamındadır. Yine tarihi kayıtlarda görüleceği üzere Karaca Yurt Türkmenleri olmak üzere bir çok akraba veya aynı kökene mensup birçok Türkmen Aşireti mevcuttur.

Yine Karacakurt ve Karacayurt Türkmenlerinin yurt tuttuğu yerleşkelerinden olan Kırşehir'e 16 kilometre uzaklıktaki Karakurt (Karacakurt) Baba Türbesi ve Ilıcası (Selçuklu döneminde Kara(ca)kurt Türkmeni Bilge Alp Eren Karaca Ahmed Baba adına 1135 yıllarında yaptırılarak bazı hastalıkların tedavisi amacıyla şifahane olarak işletmeye açıldığı sanılmaktadır. Türbe sekizgen Kümbet şeklinde olması nedeniyle Selçuklu Mimarisi özelliği arz etmektedir) ile ilgili halk arasında anlatılan Karacakurt Efsaneside "karacakurt" söylence ve efsanelerinin Karacakurt Türkmenleri arasında değişik anlatı ve hikayelerle yaygın olduğunu bizlere göstermektedir.

Sözün özü; Karacakurt Türkmenleri adını Karacakurt Türkmenlerinin efsane ve Türkülerinden alan ve Anadili Türkçe olan öz be öz Türk aşiretidir.

Aşiretimizin kökeni Türkmen değil Kürt olsaydı bunu açıklamaktan çekinmezdik ve gocunmazdık. Tanrının yarattığı neyse odur.

Kaldı ki; Anadolu da birçok Kürtleşen Türkmen aşireti olduğu gibi Kürt adı ile anılan soy, kültür ve dil bakımından Türk olan Aşiretler de mevcuttur. Bin yıldır beraber yaşadığımız, et ve tırnak olduğumuz, kız alıp kız verdiğimiz, evlilikler yaptığımız, bir millet olduğumuz etnik kökeni Kürt olan kardeşlerimizde Türk Ulusumuzun ayrılmaz parçasıdır.

KARACAKURT TÜRKMEN OCAĞI

***

DANİŞMENDLİ KARACAKURT TÜRKMENLERİ TARİHİ

Gök-Türklerin menşei ile ilgili Çin yazılı kaynaklarında Türklerin Aşina ( Dişi Kurt) soyundan oldukları ile ilgili şu efsane anlatılır. Tarihin eski zamanlarında Türkler büyük bir saldırıya maruz kalır kadın,erkek, çoluk çocuk demeden tüm Türkler katledilir. Katliamdan yalnızca bir erkek çocuk kurtulur. Efsaneye göre kolları ve bacaklarından yaralanan erkek çocuğu ölmesi için bir bataklığa bırakılır. Tanrı bu çocuğa acır ve kurtulması için çocuğun yardımına dişi bir Kurt gönderir. Kurt yaralı çocuğu mağraya getirir sütü ile besler ve büyütür. Bu çocuğun soyundan Türkler türeyip ve çoğalarak saklandıkları dört yanı dağlarla çevrili Ergenekondan demir dağı eriterek yeniden tarih sahnesine çıkar ve Hun Kağanlığı gibi büyük imparatorluklar kurar. Türkler kendilerini sütü ile besleyip büyüten Aşinaya (Dişi kurt) minnettarlık duyarak Tuğ ve Bayraklarında kurtbaşını sembol olarak kullanır. Yine bu sebeble Gök-Türklerin Muhafız birliğine Börüler (Bozkurt) ismi verilmiştir. Başta Çinliler olmak üzere diğer kavimlerce Türkler Aşinanın ( Dişi kurt) çocukları olarak anılır.

Bahse konu efsanenin bir benzeri 1694te Anadoluda yaşanmıştır. Rivayet ve tarihi vesikalara göre Osmanlı Devleti kendisine tehdit olarak gördüğü ve giderek güçlenmekte olan Dulkadiroğulları/Danişmendli Türkmenlerini ağır vergilere tabi tutar ve Suriyeye sürgün etmek ister. Buna başkaldıran Türkmen beyleri isyan eder. İsyanı bastırmak üzere Türk olmayan Devşirme Yusuf paşa Anadolu Türkmenlerinin üzerine gönderilir ve binlerce Türkmen kadın, erkek, çoluk, çocuk demeden katledilir. Yakalanan Otuz Türkmen Beyi ise idam edilir. Bu sırada kocası İdam edilen (Danişmendli Türkmeni) Beydili aşiret reisinin hanımı üçüz oğlan doğurmuştur. Çocuklarının öldürüleceğinden endişe eden kadın, sürgüne gitmeden önce çocukları dağdaki bir mağaraya götürür, bırakır. Bir kaç yıl sonra Beydili aşireti sürgünden eski yurtlarına döner. Hizmetçisi kadınla birlikte çocukları bıraktığı mağaraya giden anne gördüğü manzara karşısında gözlerine inanamaz. Üç oğlu da ellerinin baş parmağını emerek sıhhatlice yaşamaktadırlar. Çocukların kimler tarafından korunup beslendiğini öğrenmek isteyen anne, bir kenara gizlenir beklemeye başlar. Gün batarken bir kurt ağzında yiyecekle gelir ve çocukları besler. Üç oğlunu alıp çadırına dönen anne, karayağız oğluna Kurt Karaca, ince uzun sırım gibi oğluna Cerid, kafası iri boynu ince oğluna Boynuince, diye isim verir. Bu katliamdan kurtulan ve sürgünden geri dönen Türkmenlere bu uç çocuğun adı boy adı olarak verilir ve bu Türkmen boyları Anadolu da Karacakurt ismi ile anılır. Bahse konu Türkmen boyu bazı Osmanlı vesikalarında Ekrad (Karaca Kürd) olarak isimlendirilse de gerçekte bahse konu Karacakurt Türkmen aşiretinin gerçek ismini yukarıda arz ettiğimiz olaydan alır.

Peki kimdir bu Karacakurtlar menşei nedir? Diye sorulacak olursa tarihi kaynaklara göre Karacakurtların kökeni Danişmendli Türkmenlerine dayanır. Danişmendli Türkmenleri ise Oğuzların Bozok kolunun Yıldızhan Beğdilli boyundandır.

Beğdilli Oğuzlarca Ulular Ulusu, Azizler Azizi anlamında kullanılmaktadır. Kaşgarlı Mahmut'un «Oğuzlar'ın» listesinde 7. Oğuz boyu olarak «Beğdili/Bedilli» olarak geçer. «Reşidüddin'in» Oğuzlar listesinde, Bozoklardan, Yıldız Han neslinden (Avşar, Kızık, Karkın'da bu boydandır) gösterilmektedir. «Yazıcıoğlu'nun» Oğuzlar boyu listesinde de yine aynı Boz-Oklar'a bağlı olarak gösterilmiş büyük bir Türk boyudur.Bu boy, «Reşidüddin Oğuz-namesinde Hükümdarlar çıkaran beş boydan biri olarak da zikredilmektedir.XIV. yüzyılın ikinci yarısında yazılmış olan «İnşa» kitabında Türkmen boyları ve ailelerine ait listede yine de Beğdilliler geçmektedir. İran'daki Türk - Safevi devletinin kuruluşuna Beğdilli boyu'nun büyük bir katkısı olmuştur.

Türklerce Beğdilli boyundan Bilge, Ulu insanlar çıktığına inanılır. Bu nedenle Beğdillikavramı Oğuzlarca Ulular Ulusu, Azizler Azizi anlamında kullanılmaktadır.

Beğdilli boyunun Ongunu (Avcı kuş sembolü) Avrupa Hun Akıncılarının kullanmış olduğu Altın Kartaldır. Oğuzların Beğdilli boyu; Anadolu ya ilk olarak Anadolunun Fatihi Seyyid Battal Gazi ve onun torunu olan Danişmend Ahmet Gazi ile birlikte gelerek. Anadolunun fethinde ve Anadolunun Türk-İslam yurdu olmasında aktif rol oynamıştır.

Melik Danişmend Gazi Resulun neslidir.

Müslüman kişidir, Türklük onun aslıdır.

(Danişmend Gazi Destanından)

Beğdilli boyu boy beyi Danişmend Ahmet Gazi nedeniyle boy beyi ismi olarak Anadolu da ki Beğdilli Türkmenlerine Danişmendli Türkmenleri denmiştir. Bu sebeble Danişmendli Türkmenleri Seyyid Battal Gazinin torunu Danişmend Ahmet Gazinin öz evlatlarıdır. Gerek Battagazi Destanı (Battalname) gerekse Danişmend Ahmet Gazi Destanı ( Danişmendname) günümüze kadar ulaşmıştır. Danişmendli Türkmenleri Selçuklu sultanı Alparslanın Anadoluyu fethinde aktif olarak görev almış kimi kaynaklarda Danişmend Ahmet Gazinin Sultan Alparslanın Danışmanı olduğu ve Malazgirt zaferinde aktif rol oynadığı tarihi vesikalarda geçmektedir.

MALAZGİRT SAVAŞINDA VE ANADOLU'NUN FETHİNDE DANİŞMENDLİ KARACAKURT TÜRKMENLERİNİN ROLÜ:

Karacakurt Türkmenlerinin büyük Atası Anadolunun fatihi Seyyid Battal Gazi'nin torunu (Danişmend İbn-i Ali Taylu et Türkmanî) Danişmend Ahmed Gazi Selçuklu Sultanı Başbuğ Alparslan'ın Danışmanı olup, Malazgirt savaşına Danişmendli Türkmenlerinin boy beyi olarak boyu ile birlikte katılmıştır.Reşidüddin'in Cami'ut-tevarih adlı eserinde; Danişmend Gazinin Malazgirt Savaşına da katılarak zaferin kazanılmasında tavsiyeleriyle manevi bakımdan önemli rol oynadığı kaydedilmiştir. Kaynağa göre; Sultan Alp Arslan'ın barış teklifinin Bizans İmparatoru Romanos Diogenes tarafından reddedilmesi üzerine Artuk, Saltuk, Mengücük, Danişmend, Çavlı ve Çavuldur adlı emirleriyle yüksek bir yerden Bizans Ordugahını gözetledikten sonra savaşla ilgili olarak onların görüşlerini sormuş, bunun üzerine Danişmend: "Bu gün çarşambadır, saadetle geri dönelim.Bu gün ve yarın silahlarımızı hazırlamakla geçirelim. Elbiselerimizi temizleyip zemzemle yıkanmış kefenlerimizi hazırlayalım.Cuma günü hatiplerin minberlerde " Ya Rabbi,İslam ordularını mansur ve muzaffer eyle" diye dua ettikleri zaman samimiyetle tekbir getirip kafirlerin üzerine saldıralım; eğer şehitlik saadetine erişirsek bu ne güzel mükafat ve eğer galip ve muzaffer olursak bu ne büyük başarıdır."Dediğini ve bu veciz sözlerden sonra Sultan Alparslan ve Beğlerin Danişmend Gazinin görüşünü beğenerek geri döndükleri, savaş hazırlığı yapıldıktan sonra kararlaştırılan zaman geldiğinde tekbir getirerek düşmanın üzerine saldırarak galip geldikleri ifade edilmektedir.(Reşidüddin'in Cami'ut-tevarih sayfa:33/34)
Urmanus (Romen Diyojen) denilen Rum krallarından biri, Ermeni, Gürcü, Frenk ve Rumlardan oluşan bir topluluğu bir araya getirdi. İstanbul’da büyük kilise Ayasofya’da kendi batıl zanları üzere dua etti ve 456 yılında yola çıktı.

Bu lanetli, Nasârâ’nın kâfirlerinden 400 bin kişi ve cephane yüklü 2400 arabayla Malazgirt’e geldi ve İslam ülkelerine ayakbastı. Sultan Alparslan Tebriz’de Muşta denilen bir yerdeydi ve askeri de dağınık durumdaydı. Yanında yalnızca on dört bin kişiden oluşan bir ordu bulunuyordu. Alparslan, Urmanus’un Malazgirt’e geldiğini duyunca, veziri Nizâmü’l-mülk ve oğlu Melikşah’ı ve çoluk çocuğunu Hemedan’a gönderdi. Kendisi az bir toplulukla Van’a yöneldi. Bitlis ve Ahlât arasındaki Urfa’ya gelince, askeriyle istişare etti ve şöyle dedi:

“Kâfirler çoktur, bizim onlara ansızın saldırmamız gerekir”. Bunun üzerine, ardında namaz kıldığı imam ona işaret ederek: “Yarın Cuma günüdür; Cuma vaktinde bütün İslam beldelerinde sana dua olunsun. Sen de bu vakitte savaş dedi”.

Alparslan bu tavsiyeye uydu, on dört bin kişiden oluşan bir orduyla harekete geçti ve Malazgirt’te kâfir askerlerine Cuma vaktinde ulaştı ve onlar üzerine hücum etti. Düşman askerlerini vurdular ve kılıçtan geçirdiler. Daha sonra Müslümanların bulunduğu tarafa rüzgâr esti ve üzerilerine kumlar saçtı. Bu nedenle onlar neredeyse yenileceklerdi. Bunun üzerine Sultan atından indi, namaz kıldı ve Allah Teala’ya tazarruda bulundu ve bu konudaki içtenliğini ortaya koydu. Allah rüzgârın yönünü değiştirdi, savaş düşmanın aleyhine döndü, sonra onlar kâfirlere karşı galip geldiler, onları öldürdüler ve esir ettiler, yanlarında bulunan şeyleri de aldılar. Kralları Urmanus da esir alınanlar arasındaydı. Sonra onu serbest bıraktılar ve onunla cizye verme ve büyük kaleleri Müslümanlara teslim etme karşılığında sulh yaptılar.

Sonra Sultan Danişmend Gazi, yanında Türklerden büyük bir toplulukla burada yerleşti. Kendisinden sonra oğlu Melik Gazi ve ondan sonra da oğlu Yağıbasan Gazi, Niksar, Tokat, Amasya beldeleri ve civarlarında yerleşti. Selçuklu sultanlarının babası Dav Gazi Rum’da Konya, Adana, Tarsus ve Kütahya’da oturdu, hatta tedrici olarak bu beldeleri fethettiler ve fetihleri İznik, Bursa ve onu takip eden yerlere kadar ulaştı. (Vânî Mehmed Efendi, Arâisü’l-Kur’ân syf:545-546)

Danişmend Ahmed Gazi'nin Malazgirt zaferinden sonra 20.000 den fazla askeriyle Sivas'ı fethettiği burada Danişmendli hanedanını (Selçukluya bağlı boy beyliği) kurarak daha sonra Sivas'ı üs olarak kullanarak Çavuldur, Tursan(Turasan), Karadoğan, Osmancık, İltegin ve Karategin adlı emirleriyle Amasya, Tokat, Niksar, Kayseri, Zamantı, Kırşehir, Nevşehir, Yozgat, Elbistan, Develi ve Çorum'u zaptederek Danişmendli topraklarına katmıştır. (Cami'üd-düvel sayfa:131, Zahiruddin Nişaburi,Selçukname sayfa:25,Reşidüddin'in Cami'ut-tevarih sayfa:38)

Gerek Seyyid Battal Gazi gerekse torunu Danişmend Ahmet Gazi Beğdilli oğuz boyu ile birlikte Selçukluların Anadoluyu fethinden (1071 Malazgirt zaferinden) önce Anadolu ya akınlarda bulunmuş bir çok şehri zapt ve fethetmiştir.

Dānishmend Torkmānlar için "Evlâd-ı Sultan Seyyid Gazı" şeklinde ifade edilmiştir.

______________

D.BSM nr. 197, s. 17; MAD nr. 5910, s. 32.

Fotoğraf Arşivi Ali Saim Ülgen, Seyyid Battal Gazi Külliyesi, Eskişehir

Nitekim Seyyid Battal Gazi Malatyayı fethetmiş onun torunları olan Danişmend Ahmet Gazi Sivas, Amasya, Çorum ve Tokatı fethederken diğer torunu olan Turasan ise Kayseri, Nevşehir ve Kırşehir bölgesinde fetihlerde bulunmuştur.

Şeyh Turasan Velinin Türbesi ve tekkesi Kayserinin İncesu ilçesinde yüksekçe bir tepenin üzerindedir. Bahse konu türbede Anadolunun ilk akıncılarından şehit olan birçok Beğdilli Türkmen savaşçının kabri bulunmaktadır. Yine Kayseride Seyyid Battal Gazinin Kayseriyi muhasarası sırasında kullanmış olduğu Battal Mescidi avlusunda da bir çok Türkmen Alperene ait Şehit kabristanı bulunmaktadır. Bu açıdan her iki yerde Anadolunun ilk şehitliklerindendir.

Büyük Selçuklu Sultanı Alparslanın 1071de Anadoluyu fethetmesi ile birlikte. Büyük Selçuklu İmparatorluğu bünyesinde faaliyet gösteren Danişmendli Türkmenleri Büyük Selçuklu Devletinin dağılması ile birlikte Danişmend Oğulları Beyliği olarak faaliyet göstermiştir.

DANİŞMENDLİLER BEYLİĞİ

Danişmend'in kelime anlamı Farsçada "bilgili adam"olup, İbnü'l-Esîr gerçek adı Taylu olan gazinin Türklere muallimlik yaptığı için danişmend unvanı alıp melikliğe dek yükseltildiğini bildirmiştir. Dönemin kaynaklarında tam adı "Melik-i Muazzam Danişmend Ahmed Gazi b. Ali et-Türkmani"şeklinde zikredilmektedir.

Danişmendli Beyliği, 1080–1178 yılları arasında Sivas merkez olmak üzere Çorum, Tokat, Niksar, Amasya, Malatya, Kayseri , Kırşehir şehirleri civarında kurulmuş bir Anadolu beyliğidir. II. Kılıçarslan tarafından yıkılmıştır. Anadolu Selçuklu Devleti'ne katılan ilk Türk beyliğidir.

Kaynaklarda adı Melik-i Muazzam Dnişmend Ahmed Gazi b. Ali et-Türkmani şeklinde geçen Danişmend Ahmed Gazi, Sultan Alparslan'ın 1064 yılında çıktığı Kafkasya seferi sırasında orduya katılmış ve bu tarihten itibaren Alparslan'ın hizmetine girmiştir. Malazgirt Savaşı'na da katılan Danişmend Gazi, zaferin kazanılmasında önemli rol oynadı. 1080 yılında Bizanslılardan Sivas'ı aldı ve Danişmentli Hanedanını kurdu.Sivası bir üs olarak kullanan Danişmend Gâzi; Çavuldur, Tursan, Kara Doğan, Osmancık, Iltekin ve Karatekin adlı emirleriyle Amasya, Tokat, Niksar, Kırşehir Kayseri, Zamantı, Develi ve Çorumu fethederek, beyliğine kattı. I. Haçlı seferi'nde başkenti İznik'i kaybederek Anadolu içlerine çekilen I. Kılıçarslan'ın yardımına koştu. I. Kılıçarslan'a Haçlılarla yaptığı Eskişehir Savaşı'nda destek sağladı. Haçlılar bu savaşı kazanarak Anadolu içlerine ilerlemeye devam ettiler. Ancak Danişmendlilerin ve Anadolu'daki diğer Türk birliklerinin saldırıları sonucu Haçlı orduları kuvvetlerinin büyük bir bölümünü kaybettiler.Danişmentliler 1100 yılında Bizans Devletinden bağımsız olan hüküm süren Malatya'yı kuşattılar. Antakya'yı ele geçirerek Antakya Prensliği'ni kurmuş olan Haçlı hükümdarı Tarantolu Boemondo Malatya'nın yardımına koştu. Ancak yenilerek Danişmentlilerin eline tutsak düştü. Malatya 1103 yılında Danişmentlilerin eline geçti. Danişment Gazi, elinde esir bulunan Boemondoyu iki yüz altmış bin dinar karşılığı serbest bıraktı. Ancak bu hareketi, I. Kılıçarslanla arasını açtı. Maraş civârında yapılan savaşta yenilen Danişment Gazi, 1104 yılında vefat etti. Beyliğin başına oğlu Melik Gazi geçti.

1074-1178 yılları arasında önce Malatya, 1095'ten sonra da Niksar merkez olmak üzere Çorum, Tokat, Niksar, Amasya, Malatya, Kayseri, Kırşehir şehirleri civarında kurulmuş bu Anadolu beyliğini yöneten beyler hükümdar oldukları yıllar itibarıyla şu şekildedir:Danişmend Gazi (1074-1084)Gümüştekin Gazi bin Danişmend (1084-1104)Emir Gazi bin Gümüştekin (1104-1134)Melik Muhammed bin Gazi (1134-1142)Melik Nizameddin Yağıbasan bin Gazi (1142-1164)Melik Şemseddin İsmail (1164-1171)Melik İmadeddin Zünnun (1171-1174/1178)[1]

Malatya'da beylik sürenler:Melik Aynüddevle bin Gazi (1135-1152)Melik Alaüddin Zülkarneyn (1152-1162)Melik Nasırüddin Mehmed (1162-1170)Melik Fahrüddin Kasım (1170-1171)Melik Efridûn (1171-1175) [2]

Danişmendli mimari eserleri şunlardır:Kayseri Ulu CamiiNiksar Ulu CamiiKayseri Gülük Camii ve medreseleriAmasya Halifet Gazi TürbesiNiksar Melik Gazi türbesiTokat Yağıbasan Medresesi (Çukur Medrese)Niksar Yağıbasan Medresesi Kırşehir (Cacabey camii olarak bilinen) Gök Bilimleri Medresesi

Anadolu Selçuklu Devletinin dağılmasından sonra Danişmendli Türkmenleri Dulkadiroğulları Beyliği olarak faaliyet göstermiştir.

DULKADİROĞULLARI BEYLİĞİ

Dulkadiroğulları Devleti (Beyliği), II. Dönem Anadolu Beylikleri'den biridir. 1298-1522 yılları arasında Anadolu'nun güneyinde, Elbistan merkez olmak üzere kurulmuşlardır. Bir Türkmen Devletidir. Dulkadiroğulları Oğuzlar'ın Bozok kolundandır.İlk reisi Zeyneddin Karaca Bey'dir.Osmanlı İmparatorluğu ve Memlükler arasında mücadelelere neden olan devlet, Turnadağ Muharebesi'yle (1515) yıkılarak Osmanlı İmparatorluğu'na bağlandı.Osmanlı sarayına çeşitli dönemlerde toplam beş adet gelin göndermiş olan Dulkadirli hanedanı böylece Osmanlı hanedanıyla akraba olmuştur. Yıldırım Beyazıd'ın eşi, Çelebi Mehmed'in eşi, II.Murat'ın annesi ve eşi, Fatih'in annesi, Fatih'in babaannesi ve Yavuz Sultan Selim'in annesi Dulkadir Sultanlarının kızlarıdır. Dulkadiroğlu Devleti Osmanlı Devleti'ne bağlandıktan sonra Dulkadiroğlu Hanedanının şehzadeleri Osmanlı Devleti içinde Beylerbeyi, Sancakbeyi, Tımarlı Sipahi Alaybeyleri olarak önemli görevlerde bulunmuşlardır.

Sultan Alaüddevle Bozkurt Han'ın oğlu Şehzade Şahruh Mehmed Bey'in torunu olan Şehzade Davut Bey 1580 yılında Kayseri Sancak Beyi olmuş 1610 yılına kadar bu görevde bulunmuştur. Davut Bey'in devlet görevi bittiğinde kendisine Has olarak Kayseri'nin 357 köyünü kapsayan, Tomarza, Bünyan, Develi, Sarız, Pınarbaşı, Akkışla ilçelerini de kapsayan Zamantı Bölgesi verilmiştir. Davut Bey'in Tımarlı Sipahi Alaybeyi olan oğulları bölgeyi Gülveren Köyü'nden yönetmişlerdir. Babadan oğula Osmanlı sarayından tasdikle devam eden bu görev Sultan Abdülmecîd Hanın 19 Ocak 1841 fermanı ile kalan son tımarlı sipahileri tımarlarına ölene kadar sahip olmak şartıyla emekliye sevk etmesi ile Büyük Selçuklu döneminden beri Anadolu ve Ön Asya Türklüğünün idari ve askeri aristokrasisi ve bürokrasisini oluşturan tımarlı sipahi sınıfı resmen sona erdi. Bu bağlamda Gülveren'den bölgeyi yöneten Dulkadiroğlu Mehmed Sipahi Bey'in 1899 yılındaki vefatına kadar bu görev sürmüş oldu. Bu tarihten sonra Asakiri Nimazı Şahane adı ile oluşturulan yeni bir askeri sistemde Dulkadiroğlu hanedanı mensupları askeri görevlerini bu çatı altında sürdürerek yönetimde oldular. Dulkadiroğlu Hanedanı mensuplarının Tımarlı Sipahi Alaybeyleri bölgede Alaybeyler Sipahiler olarak bilinmekle birçok mühim işlere imza atmışlardır. Bu hanedan Gülveren başta olmak üzere, Harsa, Bel ve Alaybeyli köylerinde yaşamlarını sürdürmüşlerdir. Soyları günümüzde de sürmektedir. Kırşehir,Kayseri,Malatya gibi illerde de bu hanedana bağlı aileler varlıklarını devam ettirmektedir.

Dulkadiroğulları Beyleri- Hüküm Süresi

Zeyneddin Karaca Bey 1339-1353 Beyliğin kurucusu

.Garseddin Halil Bey 1353-1386

Şaban Süli Bey (Sevli Bey) 1386-1398

Sadaka Bey 1398-1399

Nâsıreddin Muhammed Bey 1399-1442

Dulkadiroğlu Süleyman Bey 1442-1454

Melik Arslan Bey 1454-1465

Şah Budak Bey 1465-1467

Şehsüvar Bey 1467-1472

Şah Budak Bey 1472-1480

Alaüddevle Bozkurt Bey 1480-1515

Şehsüvaroğlu Ali Bey 1515-1521Osmanlı beylerbeyi olarak hüküm sürdü.

Danişmendli Türkmenlerinin Anadoluda aşırı derecede güçlenmesi ve Osmanlı bürokrasisinde söz sahibi olma çabası Osmanlı Dönme ve Devşirme paşalarının gözlerini korkutmuştur. Osmanlı Devleti, Dulkadir Beyliğinin reisi Ali Beyi 1522 yılında ortadan kaldırdıktan sonra başsız kalan Türkmenler (Oğuz), bir süre Orta Anadolu'da obalar halinde yaşadılar. 1696'da ikinci kez Rakka'ya sürgün edilen Türkmenler, şimdiki Suriye çöllerinin sıcağına ve Arap Bedevi yağmacılarının saldırılarına dayanamayıp Anadolu'ya geri döndüler. Rakka beylerbeyi Ahmed Paşa Türkmenlerle baş edemeyince görevinden alındı ve Bozok-Çorum Sancak beyliğine atandı. Rakka valiliğine "Başkomutan"payesi verilen Anadolu müfettişi Devşirme Yusuf Paşa tayin edildi.Yusuf Paşa büyük bir askerî birlikle yerlerini terk eden Türkmenleri Rakka'ya geri göndermek için harekete geçti. Yusuf Paşa Kadıoğlu namıyla bilinen Kürtlerden Bektaş Beyin oğlunu Türkmenlere gönderip "Rakka'ya iskân giderlerse ne âla, gitmezlerse padişahtan gelen ferman gereği hepsinin kılıçtan geçirileceğini"bildirdi...

.Muslu Beyden Firuz Beye bir selâm

Yahşiyle yamanı seçelim demiş

Düşmanı tutalım verelim ele

Gelin biz bu candan geçelim demiş

Bu kanı çöllere saçalım demiş...

Rakka'ya iskân edilmeyi reddeden Beğdililer, düzenli Osmanlı ordusunun üzerlerine geldiğini görünce isyan ettiler. Yusuf Paşanın kuvvetleriyle savaştılar. Beğdililere destek veren Mamalı aşireti reisi Deveci Ali ile Paylı namıyla bilinen Rişvanlı Halil Beyin arasına nifak sokan Yusuf Paşa, Paylı Halil Beye Mamalı aşiret reisi Deveci Ali'yi tuzağa düşürtüp öldürttü. İç çekişmelerle zayıf düşen Beğdili aşireti Yusuf Paşaya yenildi. Bu dönemde Beğdili içindeki obaların başında şu beyler bulunuyordu: Şahin Bey, Kurd Karaca Bey, Kenan Bey, Halil Bey, Bekir Bey ve Mehmet Ali Bey. İsyanın elebaşıları olduğu bildirilen otuz Türkmen Beyi idam edildi. Türkmen beyleri kılıçtan geçirilmiştir. Bu sırada kocası öldürülen Beydili aşiret reisinin hanımı üçüz oğlan doğurmuştur. Çocuklarının öldürüleceğinden endişe eden kadın, sürgüne gitmeden önce çocukları dağdaki bir mağaraya götürür, bırakır. Bir kaç yıl sonra Beydili aşireti sürgünden eski yurtlarına döner. Hizmetçisi kadınla birlikte çocukları bıraktığı mağaraya giden anne gördüğü manzara karşısında gözlerine inanamaz. Üç oğlu da ellerinin baş parmağını emerek sıhhatlice yaşamaktadırlar. Çocukların kimler tarafından korunup beslendiğini öğrenmek isteyen anne, bir kenara gizlenir beklemeye başlar. Gün batarken bir kurt ağzında yiyecekle gelir ve çocukları besler. Üç oğlunu alıp çadırına dönen anne, karayağız oğluna Kurt Karaca, ince uzun sırım gibi oğluna Cerid, kafası iri boynu ince oğluna Boynuince, diye isim verir. Daha sonra Türkmen obaları içinde bu üç kardeşin obaları "Karaca Kurt""Cerid"ve "Boynuinceli"olarak anılır. İdam edilenler arasında Beğdili aşiret reisi Şahin Bey, Karacayurt aşiret reisi Kenan Bey ve oğlu Kurd Karaca Beyin olduğunu Aşık Süleyman şu mısralarda dile getirir:

Yusuf Paşa tuğlu fermanlı vezir

Saf tutmuş ordusu emrine hazır

Bağlandı derbentler bulundu kusur

Uyan Şahin Beyim dön bak ardına

Hoyrat girdi aslanların yurduna

Duman almış şu görünen dağları

Zalim kırmış goncaları gülleri

İpe gitti obaların beyleri

Uyan Şahin Beyim dön bak ardına

Hoyrat girdi aslanların yurduna

Hilebaz feleğin bize mi kastı

Aslana sığar mı tilkinin postu

Aşiret direği kötü gün dostu

Uyan Şahin Beyim dön bak ardına

Hoyrat girdi aslanların yurduna

Rakka'da Colab'a döküldük yola

Kesilen kelleler gelmiyor dile

Suçumuz ne idi sürüldük çöle

Uyan Şahin Beyim dön bak ardına

Hoyrat girdi aslanların yurduna

Süleyman'ım ne olacak halimiz

Urumeli bekler oldu yolumuz

Kırıldı belimiz Kenan Beyimiz

Uyan Şahin Beyim dön bak ardına

Hoyrat girdi aslanların yurduna

Bazı Türkmen beylerini yanına çeken Devşirme Yusuf Paşa, Beğdilileri önüne katarak mal, yiyecek ve davarlarıyia birlikte tekrar Rakka'ya sürgün eyledi. Aşağıdaki şiirde de görüleceği gibi, Türkmenler, o bölgede yaşayan Taylı ve Urban Araplarından çok çekmişlerdir. XVII. yüzyılda Türkmen aşiretleri arasında yaşayan Ozan Budala bu olaya şu destanı söylemiştir:

Seksen bin haneyle isyan edince

Anadolu benim derdi Beğdili

Kadıoğluyla Yusuf Paşa gelince

Paylı Mamalı'yı vurdu Beğdili

Kara bayrak salak kanlı salaca

Aşiretin ucu vardı Maraş'a

Yetişti imdada beğ Kurd Karaca

Zorunan yollara durdu Beğdili

Davullar döğündü çekildi sancak

Koç yiğit atma bağlandı ponçak

Deveci Ali öldü kırıldı kolçak

Eylenip Colap'ta kaldı Beğdili

Karacayurt Beğdilinin obası

Mürsel Beyim, Kenan Beyin dedesi

Topal Yusuf Paşa Haktan bulası

Suçumuz ne diye sordu Beğdili

Ali Beyim on batman gürz atardı

Kurd Karaca bir orduya yeterdi

Cerid Bekir al kanlara katardı

Nice alayları yardı Beğdili

Suluca Karahöyük belli yurtları

Aldı beni Beğdili'nin dertleri

Çöle düştü Beğdili'nin kurtları

Rakka çölünün kurdu Beğdili

Taylı uğrun uğrun çaldı kalemi

Urbanoğlu Yusuf Paşa gulamı

Beğdili'nin namı tuttu alemi

Göçünen Rakka'ya vardı Beğdili

Budala'm der ne olacak halimiz

Arayerde telef oldu elimiz

Bundan sonra Rakka'dır yolumuz

Rakka'ya sürgün oldu Beğdili

Karacayurt (Karacakurt) aşireti iskân edildiği yerlerden kaçarak eski yurtlarına gelmişler ve gönderilen yerlerde yerleşmek istememişlerdir. Bunun üzerine, Boy Beyleriyle oymak Kethüdalarına bir emir gönderilmiştir.Kırşehir Sancağındaki Köçekli ve Silsipür Ceridi ile diğer aşiretlerin içinde saklananların tespit edilip geldikleri yerlere geri gönderilmek için Şehsuvarzade Mustafa Bey görevlendirilmişti. Ozan Kul Sadun, Rakka'daki aşiretlerin durumunu, Anadolu'ya kaçıp gelenlerden şöyle sormaktadır:

Rakka çöllerinden gelen gaziler

Acep Karacayurt geri döndü mü

Yenile bir haber duydum oradan

Cerid Bekir öldü derler öldü mü

Cerid Bekir öldüyse kırıldı kilit

Çöktü üstümüze bir kara bulut

Köçekli Kerim'le Bayındır Halit

Kolu bağlı cellatlara durdu mu

Kul Sadun'um bize çok oldu cefa

Hükmümüz geçerdi şu kaftan kafa

Ulaşlı'nın oğlu Hacı Mustafa

Alayları bölük bölük böldü mü

Rakka'ya iskan edilen Beğdili'ye tabi bir çok obalar arasında, Karacayurt, Cerid, Köçekli ve Mamak'lar da vardı. Bunlar Güneyden Taylı ve Urban Arap aşiretlerinin baskınlarına maruz kalıyorlardı. Bunlara yardım maksadıyla yeni Türkmen cemaat ve oymakları bu bölgeye yerleştirilmiştir. Bu hususta 1691 yılında Adana ve Rakka Beylerbeyine, Azez Sancağı Mutasarrıfı Polad'a. Sis (Kozan) Sancak Beyi Halil Bey ve Yeni-il ile Haleb Türkmenleri Kadılarına birer ferman gönderilmiştir.Rakka'dan Anadolu'ya geri kaçan ve perakende olan Türkmen oymakları bu dönüş sırasında birbirlerinden ayrılarak bağımsız birer obaya dönüşmüşlerdir. Kırşehir'deki obalar içinde Kurd Karaca Beye bağlı Karacayurt, Mamak, Cerid, Boynuinceli, Kurutlu ve Köçekli obaları ilk akla gelenlerdir. Ozan Budala, Rakka'ya iskân edilen obaları ve başlarındaki beyleri şu mısralarla dile getirmektedir:

Akça kuğum göçtü mola çöllere

Kıranlar mı girdi bizim ellere

Bir fitneden düştük tozlu yollara

Ara yerde telef oldu mal kuğu

Şu Dinek Dağı'nın baharı yazı

Ötüşür çığrışır Seyfe'nin kazı

Ne yaman ağlattı Edna Bey bizi

Firuz Beyim nerde kaldı duy kuğu

Badilli de katil kuvvet bezince

Osmanlı da fermanını yazınca

Yusuf Paşa suçsuzları ezince

Bu dertlere dayanamam ben kuğu

Şahin Beyim kimler konsun yurduna

Hayıf oldu Kurd Karaca merdine

Hiç bakmasın şu Mamalı ardına

Meşveretle yad ellere kon kuğu

Seksen bin haneden vebal alındı

Sürüldü aşiret iskan olundu

Köçekli beyleri suçlu bilindi

Cerit eli perakende can kuğu

Kadıoğluyla Yusuf Paşa geldiler

Karı-kızı çoluk çocuk kırdılar

Badili'yi Irakka'ya sürdüler

Mesken tutup Irakka'da kal kuğu

Budala'm derdini kime söylüyor

Aşiretler hep yas tutup ağlıyor

Zalim düşman seviniyor gülüyor

Hiç bu derde dayanılmaz can kuğu

Yukarıda da belirttiğimiz gibi, Rakka bölgesindeki köyleri harap eden yağmacı Tay ve Urban Araplarına karşı Anadolu'daki Beğdili obalarını Belih ırmağının Harran altındaki Akça-Kale'den Rakka'ya kadar uzanan bölgeye yerleştiren Osmanlı, 1691'de Beğdili ile diğer bir çok oymakları da Urfa'nın doğusundaki Colab ırmağı kıyıları ile Harran, Boz-âbad ve Urfa'nın diğer bölgelerine yerleştirdi. Böylece kendisine boyun eğmeyen bu Türkmenlerden kurtulmuş oldu.Beğdili obalarından başka, Musaçalu, Cerid, Avşar, Köçekli ve Karacayurt Türkmen oymakları da bunlar arasındaydı. Devlet, sert ve ciddi tedbirler almasına rağmen, bütün bu oymaklar aynı yıl içerisinde Anadolu'ya geri kaçtılar. Çünkü bu bölgeler, Türk oymaklarının yerleşebileceği Anadolu'daki serin yaylaların coğrafi yapısında bir yer değildi. Toprağı verimsiz kuru ve susuz olduğu gibi, kavurucu çöl sıcaklarının hüküm sürdüğü bir yerdi. Rakka bölgesi Arap kabileleriyle Türkmenler arasında geçen savaş türküleriyle dolu olduğu gibi, Türkmen oymaklarının adeta bir sürgün yeriydi. Sürgüne kızan bazı oymaklar çöl iklimine dayanamayıp İran (Acem) bölgesine geçmiş, fakat bir müddet sonra devamlı özlemini çektikleri Anadolu'ya ayrı ayrı koldan geri dönüp yerleşmişlerdir. Elimizdeki bir cönkte, Süleyman adlı ozan, İran'a giden oymakların başında Firuz ve Mehmet Beylerin olduğunu şu mısralarla anlatmaktadır:

Padişahtan ferman geldi nidelim

Göç çekelim Irakka'ya gidelim

Yaylam seni kime emanet edelim

Firuz Beğ Acem'e gitti durnalar

Seherde avazın bağrımı deler

Durnamın kanadı kırılmış kanar

Kaldırmış başını gurbete konar

Firuz Beğ Acem'e gitti durnalar

Başımıza geldi böyle felaket

Çekilen acıyı neylesin devlet

Yurdumu beklesin oğlum Muhammed

Firuz Beğ Acem'e göçtü durnalar

Yozulmuş aşiret çekilir gider

Zalha kadın giymiş gam ile keder

Kurd Karaca öldü kırıldı kemer

Firuz Beğ Aceme göçtü durnalar

Çağrışı çağrışı yayladan ininİnin

Aynoloza bir semah dönün

Beğden izin geldi koruya konun

Firuz Beğ Acem'e gitti durnalar

Benden selam söylen Keskin eline

Güzel Kırşehir'e Malya Çölüne

Kırlangıç eteği Seyfe Gölüne

Firuz Beğ Acem'e göçtü durnalar

Bizi böyle eden muraz almasın

Çıkarsın alları kara bağlasın

Süleyman derdini kime söylesin

Firuz Beğ Acem'e göçtü durnalar

Bu sürgünde en büyük ızdırabı Beğdili ve ona bağlı oymaklar çekmiştir. Bu olaya dair acı hatıralar, Kırşehir başta olmak üzere Keskin yöresinde halâ yaşatılmaktadır. Aşağıdaki türkü de bunun acı bir kanıtıdır.

Toplandık aşiret geldik Colab'a

Başımızda esen boran değil mi

Şahin Bey, Karaca konduk yan yana

Hacı Ali'nin yurdu Seyhan değil mi

Urumdan öteye yığnak düzüldü

Aşiretler isim isim yazıldı

Koca Berk Ağanın bendi bozuldu

Cerit önü tozlu duman değil mi

Kurd Karaca Ulaşlı'nın beyine

O da kondu Şahin Beyin sağına

Firkat girdi Ağca-Kale dağına

Yuzuf Paşa cana kıyan değil mi

Misis'den göçünce Irakka yolu

Anavarza üstü Bayındır eli

Perişan düştü de koca Beğdili

İstanbul belimiz kıran değil mi

Süleyman'ım haymaların kurulsun

Çekilsin sancaklar aşret derilsin

Gündeşlioğlu destan olsun çığrılsın

Aslanların yurdu ören değil mi...
Beğdili boyu; günümüzde; Gaziantep, Adana, Karaman, Aksaray, Kırşehir, Urfa, Diyarbakır, Sivas, Kırşehir, Konya, Beyşehir, K.Maraş, Niğde, Kayseri, Çankırı, Afyonkarahisar, Eskişehir, Ankara,Tokat, Amasya,Çorum başta olmak üzere bir çok ilimizde bulunmaktadır.

Osmanlı daha sonraki tarihlerde Rakka'daki Türkmenleri cezalandırmak için Abbas Paşa'yı görevlendirmiştir. Abbas Paşa'nın İskenderun'dan karaya çıkıp bölgeye gelişini Büyük Avşar Ozanı Dadaloğlu şu deyişi ile anlatır:

"İskeleden kalktı ol Abbas Paşa,
Kızılı, boranlı dağ var önünde,
Elbeyli beylerin at başı çekmez,
Çevrilip konacak yer var önünde.

İleride Osman Bey, zorbalar başı,
Aşireti var, çıplak eder savaşı,
Keser kelleler, basar üleşi,
Kartallar dönecek yer var önünde,

Küçük Ali Oğlu da, haykırır kakar,
Düşmanı görünce, belini büker,
Çimbulat kılıçla demir bent söker,
Omuzu kalkanlı er var önünde.

DADALOĞLU der; ordan geçerse,
Elbeyli Türk'ünden yolun açarsa,
Akan kanlı Murat köpük saçarsa,
Seyit Battal gibi er var önünde.’’

(Bu şiirdeki bir başka hususta Seyyid Battal Gazi'nin Bozok/Begdili+Avşar/Danişmendli Bozulus Türkmenlerinin büyük Atası olduğunun ifade edilmesidir.)

Aşağıdan iskan evi gelince
Sararıp da gül benzimiz solunca
Malım mülküm seyfi gözlüm kalınca
Kaypak Osmanlılar size aman mı?

Aşağıdan iskan evi geliyor
Bezirganlar koç yiğide gülüyor
Kitabın dediği günler oluyor
Yoksa devir döndü ahir zaman mı?

Aşağıda akça çağın ötünce
Katar başı mayaların sökünce
Şahtan ferman Türkmen ile göçünce
Daha da hey Osmanlı'ya aman mı?
....
Avşarlara oyun edip sürdüler
Döneklere rütbe geldi duydun mu
Türkmenleri top- tüfek kırdılar
Ermeni'den casus oldu duydun mu

Boş kaldı yaylalar sürüsüz dağlar
Yıkıldı obalar analar ağlar
Bozoklu denilen yerdeki beyler
Göçmenleri soyuyormuş duydun mu

Cerit avşar birleşip de göçelim
Seyfe gölün soğuk suyun içelim
Kalmış ise dost ve yaren seçelim
Her bir taraf düşman olmuş duydun mu

Aşa aşa Çiçekdağı yol ettim
Kırşehir'geçip vadiye girdim
Yeşiller içinde bir belde gördüm
Muhaciri seviyorlar duydun mu

Dadaloğlu der ki dağıldık bittik
Gurbet ellerinde perişan olduk
Atları- sürüyü söyleyin nittik
Bomboş geldik şu Kaman'a duydun mu

Dadaloğlu

Okuttuğun tutmaz oldu alimler

Kalmadı adalet arttı zulümler

Terlemeden mal kazanan zalimler

Can verirken soluması zor imiş

Kulak verdim dört köşeyi dinledim

Meğer gıybetimi eden çoğ imiş

Çok yaşayıp mihnet ile ölmeden

Az yaşayıp dem sürmesi yeğ imiş

Ulu Türk Ozan Dadaloğlu

Yine Beğdili Türkmen ozanlardan Dedemoğlu sürgün günlerini anlatır:

‘’Çıktık Horasan’dan sökün eyledik
Düşürdüler bizi tozlu yollara
Omuzlarda parlıyor uzun şelveler
Aşırdılar bizi karlı dağlara

Bölük bölük oldu yüklendi göçler
Atlaydı yaşlılar yayaydı gençler
Başımıza geldi olmadı işler
Düşürdüler bizi görülmedik ellere

Gehi konduk gehi göçtük yollardan
Bilip bilmediğim yaban ellerden
Kerbelâ çölünden ıssız dağlardan
Bizden sonra bir ad kalsın dillere

Oradan geçirdi sürdü Colab’a
Seksen dört bin hane gelmez hesaba
Deve koyun insan çoktur kalaba
Susuz hayvan inileşir çöllerde

DEDEMOĞLU der ki aşkın bağından
Aşırdılar bizi Yozgat dağından
Anadolu Sivas şehri sağından
Göçtüğümüz destan olsun dillere.’’

CERİT BOZLAĞI

Cerid Rakka'dan sökün edince
Açılsın Urum'a yolu Cerid'in
Silsüpüroğlu Fettah Beyim ölünce
Kırıldı kanadı kolu Cerid'in

Toplansın aşiret birlik olalım
Biz bir zaman Elbeyli'de kalalım
Konuşalım bir karara varalım
Bozulmadan gitsin eli Cerid'in

Yüz atlımız daim ileri gitsin
Sağına soluna çok dikkat etsin
Pılışka vermeden menzile yetsin
Ziyarette aşsın yolu Cerid'in

Çekin göçü de Uruma dönün
Birecik altından Fırata inin
Azgındır suları keleğe binin
Bozaklıda akar seli Cerid'in

Sineği çok Nizip ovasına varmayın
Pusu vardır Şar dağına girmeyin
Urbanoğlu kız istiyor vermeyin
Koklatman yadlara gülü Cerid'in

Koç dağına çıktığımız duyarlar
Her tarafa çaşıt pusu kurarlar
Mürseloğlu seni neye sayarlar
O zaten ezelden kulu Cerid'in

Berikanlı Terikanlı semtimize gelemez
Kılıç çalıp önümüzde duramaz
Yolumuza çıkıp bacın alamaz
Onlardan sorulmaz halı Cerid'in

Seyfe'nin karşısı koca cebeldir
Cebeli aşınca seyfü seferdir
Yüz atlımız bin atlıya bedeldir
Dönerse silaha eli Cerid'in

Pusuya düşmeyin düz edin yolu
Sıcağa vurmayın evlad ayalı
Varıp konacağın Kırşehir eli
Keskin'de yayılır malı Cerid'in

Fettah Beyin köşek gibi gözleri
Ali Beyin pek tatlıdır sözleri
Burnu hızmalı da Cerid kızları
Deli etti Kul Yusuf'u dili Cerid'in

KUL YUSUF

Devşirmelere karşı yazılmış:

Ikide bir üstümüze gelirsin

Neniz aldık Sultan bizde neniz var?

Dünya benim deyi dava kılarsın

Neniz aldık Sultan bizde neniz var?

Giden ordunuzu durdurmadık ya

Pusular kurup da kırdırmadık ya

Beyiniz paşanız öldürmedik ya